Rodzaje dylatacji
Zarówno cały budynek, jak i poszczególne jego elementy są narażone na działanie różnych czynników powodujących zmiany wymiarów wielu części budynku oraz ich przesunięcia. Ruchy te są niewielkie, ale wystarczająco duże. aby powodować rysy i pęknięcia ścian, stropów, gzymsów, attyk lub innych elementów.
W celu uniknięcia tych pęknięć wykonuje się specjalne szczeliny umożliwiające ruchy elementom budynku bez szkodliwych następstw. W zależności od rodzaju konstrukcji i działających na nią czynników można rozróżnić następujące grupy dylatacji:
termiczne i skurczowe,
konstrukcyjne,
wywołane różnym osiadaniem części budynku.
wywołane wpływami dynamicznymi i akustycznymi,
na terenach górniczych.
Ruchy termiczne i skurczowe powstające przy wiązaniu cementu w konstrukcji żelbetowej powodują zwiększanie lub zmniejszanie szerokości szczelin dylatacyjnych oraz oddziaływają na inne elementy.
Ruchy wywołane przez konstrukcję, podobnie jak i powstające przy nierównomiernym osiadaniu części budowli, mogą powodować nie tylko zmiany szerokości szczelin, ale i przesunięcia jednych elementów względem drugich, np. w pionie. Drgania powstające pod wpływem sił dynamicznych lub czynników akustycznych powodują szybkie wielokrotne przesunięcia stykających się części elementów w pionie i poziomie. Brak szczelin dylatacyjnych powoduje samorzutne tworzenie się rys lub pęknięć w konstrukcji.
Niezależnie od głównych dylatacji budynku konieczne jest zapewnienie dylatacji pośrednich jego elementom, wykonanym zarówno z betonu lub betonu zbrojonego, jak i z innych materiałów, np. z azbestocementu, blachy itp.